Artikel Vragen webinar wateroverlast 14 december 2021
Op deze pagina vindt u de vragen/opmerkingen en antwoorden uit het webinar wateroverlast van 14 december 2021. De antwoorden zijn tot stand gekomen in samenwerking met Rijkswaterstaat en Waterschap Limburg.
De regelval van afgelopen zomer zou volgens deskundigen (aldus de wethouder) 1 per 125 jaar voorkomen. Ik vraag me af of dit soort gegevens / inschattingen niet bijgesteld moet worden.
Vlak na de watersnoodramp in juli heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat aangegeven dat er een landelijke beleidstafel wordt ingericht. Deze beleidstafel is opgestart en bestaat uit diverse sporen, waaronder spoor 3 – Extreme neerslag en functies. In dit spoor wordt door een landelijke werkgroep van experts de frequentie van voorkomen van extreme neerslag onderzocht. Hieruit zal blijken of de statistiek van neerslagextremen moet worden bijgesteld.
In hoeverre worden dijken zwakker door hoogwater?
Dijken zijn ontworpen om hoogwater aan te kunnen. Ook na een hoogwatersituatie. Er wordt ieder jaar geïnspecteerd of ze nog voldoen aan de eisen. Bijzondere situaties zoals een hoogwater zijn vaak aanleiding om een extra inspectieronde uit te voeren.
Wordt de Webinar opgenomen en is hij terug te zien?
Dit webinar is, eveneens als de vorige webinar over de WTS/verzekeringen terug te kijken via www.meerssen.nl/wateroverlast/webinars.
Graag meer toelichting over duiker die Geulwater richting Maas in Bunde laat stromen. Hoe is dit op te lossen richting toekomst?
Op basis van Spoor 1 van de landelijke beleidstafel loopt momenteel het onderzoek "Watersysteemevaluatie en aanbevelingen maatregelen n.a.v. hoogwater juli 2021". Dit onderzoek wordt door het onafhankelijke kennisinstituut Deltares uitgevoerd, in samenwerking met o.a. de gemeente Meerssen, Rijkswaterstaat en Waterschap Limburg. De bevindingen van dit onderzoek moet worden afgewacht om een antwoord te kunnen geven op deze vraag. Zodra deze bekend zijn, kunnen wij u hierover informatie geven.
Wat is de invloed van het project Grensmaas op het getroffen gebied?
Om deze vraag te kunnen beantwoorden dienen vooralsnog de bevindingen vanuit het lopende onderzoek "Watersysteemevaluatie en aanbevelingen maatregelen n.a.v. hoogwater juli 2021" te worden afgewacht. Dit onderzoek wordt door het onafhankelijke kennisinstituut Deltares uitgevoerd, in samenwerking met o.a. de gemeente Meerssen, Rijkswaterstaat en Waterschap Limburg. Het is mogelijk dat hierna nog aanvullend onderzoek nodig is.
Met de juiste informatie kan worden gekeken of, en zo ja, welke volgende stappen nodig zijn.
De bronbeekjes in relatie tot de aangelegde duikers/sifon waarmee water afgevoerd kan worden in relatie tot capaciteit.
De vraag is niet geheel duidelijk. Het volgende is te melden over de bronbeken in relatie tot de Sifon/Geulduiker. De sifon/Geulduiker ter hoogte van de Meerstraat is bestemd voor de afvoer van het water in de Geul. De vele bronbeken in het gebied voeren geen water af richting deze Geulduiker. De bronbeken voeren het water af in noordwestelijk richting, waar het nabij Westbroek onder het Julianakanaal richting de Maas afstroomt en ook via de Hemelbeek bij Elsloo afstroomt onder het Julianakanaal richting de Maas.
Graag ook meer aandacht voor de duikers, die zelfs 5 maanden na datum nog niet schoon zijn. Hoe kan dit?
Het beheer en onderhoud van de verschillende waterlopen en kunstwerken is verdeeld bij diverse partijen, waaronder Rijkswaterstaat, Waterschap Limburg en de gemeente Meerssen. Rijkswaterstaat, Waterschap Limburg en gemeente brengen momenteel gezamenlijk in beeld wie welke waterlopen en kunstwerken beheert en onderhoudt.
Het reinigen van de Geulduiker is inmiddels afgerond.
Rijkswaterstaat is bezig met het in beeld brengen van de locatie, de huidige onderhoudstoestand en beheerverantwoordelijkheid van de kleine duikers en (kwel-)sloten langs het hele Julianakanaal. De oostzijde van het kanaal globaal gelegen tussen brug Itteren en Westbroek, heeft daarbij de hoogste prioriteit en zal naar verwachting begin 2022 worden afgerond. Op basis van de resultaten van deze inventarisatie wordt afgewogen of er extra onderhoud moet komen..
Er is duidelijk sprake van veel achterstallig onderhoud door Rijkswaterstaat.
De onderhoudsbehoefte van Rijkswaterstaat overtreft helaas het onderhoudsbudget dat hiervoor ter beschikking staat. Hierdoor moeten lastige keuzes worden gemaakt waardoor niet al het gewenste onderhoud in het beoogde jaar kan worden uitgevoerd. Hierbij wordt wel geborgd dat de minimale onderhoudstoestand niet wordt onderschreden.
Kan ook in beeld gebracht worden welke partijen invloed hebben op de wateroverlast en wie eigenaar is van het probleem.
De taken rondom het integraal waterbeheer zijn in Nederland bij verschillende overheden belegd: bij het Rijk, de provincie, het waterschap en de gemeente. Elke overheid heeft daarin een eigen taak, rol en verantwoordelijkheid. Samen staan deze overheden dus ook aan de lat voor het oplossen van de uitdagingen rondom het waterbeheer en dient dit adequaat te worden afgestemd.
De buis onder weg bij Bunde is vrijgeleide en met stenen "geplaveid" maar de sloot richting Geulle is begroeid en vervuild, deels dichtgeslibd, daarmee heeft de geopende buis geen zin. Wat gebeurt met deze nu onbruikbare sloot?
Rijkswaterstaat is gestart met het in beeld brengen van de locatie, de huidige onderhoudstoestand en de beheerverantwoordelijkheid van de kleine duikers en (kwel-)sloten langs het hele Julianakanaal. Dit zoals afgesproken met de gemeente en het waterschap. De oostzijde van het kanaal globaal gelegen tussen brug Itteren en Westbroek, heeft daarbij de hoogste prioriteit en zal naar verwachting begin 2022 worden afgerond. Op basis van de resultaten van deze inventarisatie wordt afgewogen of er extra onderhoud moet worden ingepland
De genoemde sloot is overigens een zogenaamde kwelsloot. Deze is bedoeld om kwelwater, dat altijd via een dijk vrij komt, op te vangen. Dit is een natuurlijk proces. Het water kan daarna in de bodem infiltreren of wegstromen naar uiteindelijk de Maas.
(terugkomend op vorige vraag) hetzelfde geldt voor de sloot "parallel" aan de Westbroek. En hoe staat het met de duiker ter hoogte van het laatste huis aan de Westbroek voor de Geulle brug
Deze specifieke locatie en situatie wordt nader onderzocht.
Hoe wordt het onderhoud vormgegeven van de duikers zodat ze in de toekomst niet meer dichtslippen?
Het beheer en onderhoud van de verschillende waterlopen en kunstwerken is verdeeld bij diverse partijen, waaronder Rijkswaterstaat, Waterschap Limburg en de gemeente Meerssen. Rijkswaterstaat, Waterschap Limburg en gemeente brengen momenteel gezamenlijk in beeld wie welke waterlopen en kunstwerken beheert en onderhoudt en welke afspraken zijn gemaakt of moeten worden gemaakt. Over het algemeen geldt:
- Voor de watergangen voert het waterschap het beheer en onderhoud uit van de watergangen die op de legger staan (zie https://www.waterschaplimburg.nl/uwbuurt/kaarten-meetgegevens/leggerkaart/). De watergangen worden jaarlijks geïnspecteerd en gemaaid.
- Het onderhoud van duikers ligt in het algemeen bij diegene die hiervoor de vergunning heeft ontvangen. De meeste duikers in het watersysteem van het waterschap zijn vergund aan de partij die daarvan gebruik maakt. En daarmee moet betreffende partij de duiker onderhouden en dus schoonmaken.
- Na de hoogwatercrisis van juli heeft er een extra inspectieronde plaatsgevonden in zowel het watersysteem als van de waterkeringen. Alle uit deze extra inspectie geconstateerde werkzaamheden / verstoringen aan het watersysteem en of waterkering zijn uitgevoerd. Zo is er in de Geul onder anderen zwerfvuil en drijfvuil verwijderd en bomen zijn weggehaald of gekapt.
Wanneer vindt de aanpassing plaats van het gemaal in Westbroek?
Door de wateroverlast is ook het rioolgemaal in Westbroek onder water komen te staan met kortsluiting en uitval van het rioolgemaal tot gevolg. Direct na de watersnood is dit gerepareerd, zodat het rioolgemaal weer functioneert. Recentelijk zijn nog enkele verbeteringen aan het rioolgemaal doorgevoerd, zodat het gemaal beter, sneller en meer water kan verpompen.
De beste signaalfunctie is het aanstellen van kantonniers die zorgen voor onderhoud en signalering.
Signalen over de staat van onderhoud van een object en mogelijke gebreken komt meestal van verschillende partijen zoals de onderhoudsaannemer, eigen overheidspersoneel zoals inspecteurs maar ook van burgers. Het is aan de beheerder die over dat object gaat die signalen te beoordelen en te zorgen dat een signaal passend wordt opgevolgd.
Kunnen jullie ook tips geven wat wij als particulieren kunnen doen voor een betere afvoer van het water.
Via de website www.waterklaar.nl geven wij tips aan particulieren over wat zij zelf kunnen doen. Afgelopen november is via Waterklaar campagne gevoerd over hoe particulieren zichzelf kunnen beschermen tegen wateroverlast. Ook is een maatregelenboekje uitgebracht met voorbeelden hoe particulieren zicht zelf kunnen beschermen tegen wateroverlast: klik hier voor dit boekje.
Wordt er ook gesproken met de buurlanden België en Duitsland? Welke maatregelen nemen zij?
Ja. Er vindt samenwerking met buurlanden plaats. Als gevolg van de watercrisis wordt intensivering van deze internationale samenwerking onderzocht. Bovendien krijgt internationale samenwerking in het programma Water in Balans van Waterschap Limburg ook extra aandacht. Overigens komt het water dat door de Geul stroomt voor het overgrote deel uit België en Nederland.
Wordt ook gekeken naar de realisaties/ervaringen van stichting ARK (in relatie tot Uni Wageningen) in Geulgebied?
Waterschap Limburg heeft nauw contact met stichting ARK en andere (terreinbeherende) organisaties. De ingebracht ideeën en suggesties van hen en vanuit het bedrijfsleven zullen waar mogelijk worden ingezet.
Over die tool van waterstand Limburg, die werkt niet voor de duiker in Bunde (einde presentatie)
De tool werkt. Met automatische meetapparatuur houdt het waterschap voortdurend de Limburgse beken in de gaten. Deze meetinformatie is beschikbaar op www.waterstandlimburg.nl of middels een app, te downloaden op uw telefoon. Daar ziet u een actueel overzicht van de waterstanden en afvoeren in Limburg, gemeten door het waterschap. Als u op een meting klikt kunt u de historie en de actuele status van een bepaald meetpunt bekijken.
Eén meetlocatie in de Geul geeft onbetrouwbare waarden doordat de loop van de beek door het hoge water is veranderd. Dit is de locatie bij de Maastrichterlaan. Hier wordt aan gewerkt.
In hoeverre heeft het achterstallig onderhoud aan de dijken, de aanliggende sloten en de duiker(s) van de geul onder het kanaal door, invloed gehad op deze ramp als gevolg van wateroverlast? En dan met name in Westbroek en Broekhoven. We zien steeds meer dat dit alles vol ligt met takken en rotzooi. Sloten worden ook niet meer bij gehouden van Bunde tot Broekhoven langs het kanaal.
Wat er is gebeurd en welke omstandigheden van invloed waren op de loop van het water, wordt door onafhankelijk kennisinstituut Deltares onderzocht.
Verder wordt er niet op oplossingen ingegaan die de bewoners aandragen. Ik ben er heilig van overtuigd dat bepaalde woningen niet of nauwelijks onder water hadden gestaan als de aangegeven oplossingen waren uitgevoerd. Verder zijn er hele mooie buffers te realiseren tussen Bunde en Brommelen. En tussen Broekhoven en de duiker midden van het bosgebied broekhoven en kasteel Elsloo. De omwoners die in het gebied met sloten wonen weten heel goed de functie hiervan.
Ideeën vanuit de omgeving zijn voor ons zeker waardevol. Het onderzoek dat door het onafhankelijke kennisinstituut Deltares wordt uitgevoerd, neemt dan ook alle ideeën mee die bij ons bekend zijn. De eerste bevindingen worden in maart/april verwacht.
Dag gemeente Meerssen, Heldere presentatie, dank daarvoor. Hier niet zozeer een vraag maar een aanbeveling. Laat als B&W uw gezicht meer zien in de getroffen kernen. Ga aan de koffie bij de getroffenen en hoor hun verhaal. Mijns inziens nu niet zichtbaar genoeg. Neem gemeente Valkenburg als voorbeeld.
Wij zetten als gemeente op dit moment maximaal in op de bijstand van de getroffen inwoners. Zo geven wij als gemeente het informatiebulletin uit, organiseren webinars en hebben bewonersbijeenkomsten in Bunde, Westbroek en Tussen de Bruggen opgezet om de zorgen en vragen van de burgers aan te horen en samen te zoeken naar oplossingen. Ook hebben wij een kerstmaaltijdenactie opgezet om de gedupeerden van de wateroverlast die nog altijd niet fatsoenlijk kunnen koken, eveneens een fijne kerst kunnen hebben.
De omwoners die in het gebied met sloten wonen weten heel goed de functie hiervan. En kunnen hier ook goede informatie bij geven. Tot slot, de ramp die ik heb ondervonden was van dien aard dat de snelheid waarmee het water aan kwam en het woongebied blank kwam te staan, makkelijk had kunnen wegvloeien richting Elsloo mits de aanpassingen die ik eerder heb aangegeven waren uitgevoerd.
Ideeën van mensen die in een gebied wonen zijn voor ons zeer waardevol. Kenmerkend aan water is dat, als het ware, alles met alles in verbinding staat. Als op plek 1 iets verandert, heeft dat altijd gevolgen voor veel andere plekken. Daarom moeten we de situatie in zijn totaal in kaart brengen. Dat gebeurt nu door onafhankelijk onderzoeksbureau Deltares die ook suggesties vanuit de omgeving die bij ons bekend zijn, meeneemt in het onderzoek.
Kan een bijkomende uitleg gegeven worden over het grondwaterprobleem?
In het lopende onderzoek "Watersysteemevaluatie en aanbevelingen maatregelen n.a.v. hoogwater juli 2021" worden ook de grondwatervragen vanuit de omgeving meegenomen. Vervolgens wordt gekeken welke volgende stappen nodig zijn.
In Westbroek is de wateroverlast begonnen doordat water uit de bodem omhoog geborreld kwam. Pas later in de avond kwam het water via de Verlegde Broekgraaf en molgoot langs de straat vanaf twee zijden toegestroomd. Dit is niet tot uitdrukking gekomen in de webinar en geeft voor onze straat een vertekend beeld van de situatie.
Ook voor deze vraag geldt: ideeën en ervaringen van mensen die in een gebied wonen zijn voor ons zeer waardevol. Kenmerkend aan water is dat, als het ware, alles met alles in verbinding staat. Als op plek 1 iets verandert, heeft dat altijd gevolgen voor veel andere plekken. Daarom moeten we de situatie in zijn totaal in kaart brengen. Dat gebeurt nu door onafhankelijk onderzoeksbureau Deltares die ook suggesties en ervaringen vanuit de omgeving meeneemt in het onderzoek.
Er is gesproken over oplossingen in Ulestraten, Meerssen en er wordt gekeken naar het systeem in Bunde. Waar / wat zijn oplossingen voor Westbroek, Brommelen en Geulle, behoudens het rioolgemaal dat vervangen wordt?
Klopt, in de webinar is gesproken over maatregelen die de gemeente gaat treffen in Ulestraten, Meerssen en de rioolberekeningen in Bunde. Dit betreffen maatregelen / onderzoeken die genomen worden naar aanleiding van eerdere wateroverlast en de wateroverlast van 29 juni jl. Het betreft in Ulestraten het realiseren van een extra buffer in de Pletsmolen en waterbergende maatregelen rond de Catharinastraat. Daarnaast wordt in Meerssen een blauwe ader gerealiseerd. Mogelijke maatregelen voor Westbroek, Brommelen en Geulle dienen in samenhang met Waterschap Limburg en Rijkswaterstaat genomen te worden. Deze zijn momenteel nog in onderzoek. Wel heeft de gemeente recent verbetering aan het gemaal bij Westbroek laten uitvoeren, waardoor het gemaal beter functioneert.
Wat is de invloed van de begroeiing van de waterslopen op de wateroverlast?
Bij de erg hoge afvoer in juli 2021 door de Geul en door de brede inundatie van het water, zal de begroeiing plat liggen in de Geul en weinig effect hebben cq. de afvoer weinig belemmeren. Bij brede inundatie zoals in juli is het effect hiervan minimaal. Natuurlijk geld dat begroeiing altijd leidt tot een hogere ruwheid en daarmee hogere waterstand.
Met betrekking tot de begroeiing van de kwelsloten kunnen we deze vraag nog niet beantwoorden. Daarvoor moeten vooralsnog de bevindingen vanuit het lopende onderzoek "watersysteemevaluatie en aanbevelingen maatregelen nav hoogwater juli 2021" worden afgewacht.
Wie beheert de verschillende waterlopen en de aanwezige kunstwerken
Het beheer en onderhoud van de verschillende waterlopen en kunstwerken is verdeeld bij diverse partijen, waaronder Rijkswaterstaat, Waterschap Limburg en de gemeente Meerssen. Rijkswaterstaat, Waterschap Limburg en gemeente brengen momenteel gezamenlijk in beeld wie welke waterlopen en kunstwerken beheert en onderhoudt. Over het algemeen geldt:
- Voor de watergangen voert het waterschap het beheer en onderhoud uit van de watergangen die op de legger staan (zie https://www.waterschaplimburg.nl/uwbuurt/kaarten-meetgegevens/leggerkaart/). De watergangen worden jaarlijks geïnspecteerd en gemaaid.
- Het onderhoud van duikers ligt in het algemeen bij diegene die hiervoor de vergunning heeft ontvangen. De meeste duikers in het watersysteem van het waterschap zijn vergund aan de partij die daarvan gebruik maakt. En daarmee moet betreffende partij de duiker onderhouden en dus schoonmaken.
Meet de gemeente de grondwaterstanden vaak en doen er iets mee?
In Bunde en in de omgeving van Bunde worden grondwaterstanden gemeten. Deze grondwatermeetpunten zijn één van de parameters om te bepalen of de grondwaterpompen bij de Meerstraat aan- of af moeten slaan.
Wie beheert de grondwaterpompen langs het Julianakanaal in Bunde en wat is het effect ervan?
De grondwaterpompen zijn in 2020 overgedragen van het Grensmaas Consortium aan het waterschap. Het waterschap is verantwoordelijk voor het dagelijkse beheer en onderhoud. Ofwel, dat de pompen het doen.
Wat is de invloed van hemelwater rioolstelsel op het grondwater?
In de gemeente Meerssen liggen voornamelijk gesloten hemelwater rioolstelsels. Dit wil zeggen dat het ingezamelde regenwater via het hemelwater rioolstelsel getransporteerd wordt naar een regenwaterbuffer en/of oppervlaktewater. Via het gesloten hemelwater rioolstelsel wordt er geen regenwater geïnfiltreerd via de bodem naar het grondwater. Het hemelwater rioolstelsel zorgt hiermee niet voor een verhoging van de grondwaterstand.
Door schoon hemelwater te infiltreren in het grondwater blijft het water in het gebied beschikbaar voor periodes van droogte. Ook die zullen namelijk als gevolg van de klimaatverandering vaker gaan voorkomen.
