Gemeente Meerssen | Humcoverstraat 74 - Bertha Zeligman

Artikel Humcoverstraat 74 - Bertha Zeligman

Stolpersteine
'Ze is vertrokken met de trein', vertelt de huidige bewoonster van het pand aan de Humcoverstraat: 'Ze is niet opgepakt.' Met 'ze' bedoelen ze Bertha, de zus van Salomon Zeligman die aan de Markt in Meerssen woont en daar een slagerij heeft.

Bertha Zeligman

Bertha Zeligman wordt in 1875 geboren. Drie oudere broers, zussen overlijden voor de oorlog . Zij en de vier andere kinderen die nog volgen, komen om in de kampen. Bertha in Sobibor, Carolina, Adolf, Salomon en Louis in Auschwitz.

Bertha is geboortig van Meerssen, maar vertrok op 26 juni 1925, 50 jaar oud naar Den Haag. Het is niet bekend waarom ze op 1 september 1932 weer terugkomt. Waarschijnlijk koopt ze het huis aan de Humcoverstraat 74 en gaat ze daar wonen. Van het huis is bekend dat het gedwongen voorlopig verkocht wordt op 22 oktober 1942 en definitief op 15 februari 1943. Bertha blijft bij de huurder van het pand in pension.

In de loop van januari 1943 krijgen alle burgemeesters in Limburg de opdracht de Duitsers te laten weten welke 'Volljuden' nog in hun gemeente ingeschreven zijn. Op 5 februari stuurt de burgemeester van Meerssen zijn overzicht. Ook moet hij melden welke joodse mensen uitstel van evacuatie, afvoer, 'Umsiedlung' hebben en waarom. Ziekte is voor de Duitsers eerder een reden geweest enkele van hen weer naar huis te sturen, nadat ze waren opgepakt of zich hadden gemeld. Over Bertha schrijft hij: 'Ist krank und kann sehr beschwerlich gehen. Leidet an Gelenkrheumatismus, 67 Jahre alt.'

Begin april is duidelijk dat er weer Joodse mensen op de nominatie staan vanuit gemeenten in Limburg afgevoerd te worden. Op 6 april gaat bij de politie een bericht rond dat 'de in sommige gemeenten thans reeds aangevangen gedwongen evacuatie van Joden naar Vught (......) niet voor 8-4-43 dient te worden uitgevoerd. Men moet echter Joden die uit zichzelf zo snel mogelijk naar Vught willen verhuizen, zulks niet verhinderen.'

Bertha vertrekt dus op eigen gelegenheid naar station Meerssen naar Maastricht. De burgemeester laat de gewestelijke politiepresident in Eindhoven per telegram weten: 'vertrek joden alhier normaal zonder stoornis verlopen.' Ook Bertha wordt op 12/13 april 1943 naar kamp Vught gebracht. Ze gaat op 11 mei op de trein naar Westerbork en van daaruit naar Sobibor, waar ze op 14 mei wordt vermoord/vergast.