Artikel Gemeentelijke bestuurs- en beleidscyclus
Het gemeentebestuur
Het gemeentebestuur werkt volgens een vierjaarlijkse bestuurs- en beleidscyclus. Die begint meteen na de gemeenteraadsverkiezingen. Op 16 maart 2022 kiezen de kiesgerechtigde inwoners van de gemeente een nieuwe gemeenteraad. De politieke partij met de meeste stemmen gaat aan de slag om een coalitie (samenwerking) met andere partijen te vormen. Als zij erin slagen om tot een bestuursakkoord te komen, dragen ze een aantal wethouders voor, die na benoeming door de gemeenteraad samen met de burgemeester als voorzitter het dagelijkse bestuur van de gemeente gaan vormen.
De burgemeester
De burgemeester is voorzitter van het college van b&w en voorzitter van de gemeenteraad. De burgemeester heeft daarnaast een aantal eigen aandachtsgebieden en bestuurlijke verantwoordelijkheden. De burgemeester is o.a. verantwoordelijk voor de algemene coördinatie en openbare orde en veiligheid en vertegenwoordigt de gemeente in juridische aangelegenheden.
De gemeenteraad
De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan van de gemeente. De gemeenteraad bepaalt de kaders voor het gemeentelijke beleid en ziet in een controlerende rol toe op een goede uitvoering van het dagelijkse beleid door het college van b&w. Een verdere belangrijke taak van de gemeenteraad is om gemeentelijk beleidsplannen vast te stellen en de belangrijkste financiële besluiten te nemen. Vanuit hun volksvertegenwoordigende (politieke) rol geven de gemeenteraadsleden signalen vanuit de gemeenschap door aan het college van b&w.
Het college van burgemeester & wethouders
Als dagelijks bestuur van de gemeente is het college van b&w verantwoordelijk voor de voorbereiding en uitvoering van beleid, plannen en projecten door de ambtelijke organisatie. Voor dit doel legt het college van b&w elk jaar een begroting voor aan de gemeenteraad.
De gemeentebegroting
De begroting bestaat uit een jaarprogramma en een meerjarenprogramma. De begroting is onderverdeeld in aandachtsgebieden: Algemeen bestuur, Veiligheid, Verkeer, vervoer en waterstaat, Onderwijs, Sport, cultuur en recreatie, Sociaal domein, Volksgezondheid en milieu, Volkshuisvesting, Ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing en Algemene dekkingsmiddelen.
De beleidsvorming
De ontwikkeling van beleid gebeurt in fasen. Dit zijn:
- agendavorming
- voorbereiding
- besluitvorming
- uitvoering
- evaluatie
- doorontwikkeling
Participatie (= samenwerking)
Participatie is niet altijd verplicht, wel wenselijk. Op grond van de Wet versterking participatie stimuleert de wetgever participatie in alle fasen van het beleidsproces. Dit betekent niet dat participatie in alle fasen verplicht is. Bovendien is burgerparticipatie in alle fasen zelden haalbaar. Wel dient het gemeentebestuur in alle fasen van de bestuurs- en beleidscyclus te overwegen of participatie wenselijk is. Bijvoorbeeld ter voorbereiding of evaluatie van de gemeentelijke (meerjaren-) begroting. Inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties kunnen onderwerpen ter agendering aandragen, of een rol hebben bij de beoordeling van de effecten van het gevoerde beleid.
