Nieuwsbericht Digitale nieuwsbrief special Water - nummer 2
Klimaatverandering stelt ons voor steeds grotere uitdagingen. Droogte en wateroverlast komen steeds vaker voor. Ook de gemeente Meerssen heeft diverse malen te maken gehad met ernstige wateroverlast. De gemeente Meerssen is samen met het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL), Waterschap Limburg, Rijkswaterstaat en Zuidelijk Maasdal bezig met allerlei projecten om wateroverlast in de toekomst zoveel mogelijk te beperken. In deze speciale nieuwsbrief lees je meer over allerlei waterprojecten. Wij houden je op deze manier periodiek op de hoogte.
---
Betrokkenheid omgeving bij verkenning Geulgebied
Eind vorig jaar is de verkenning van het stroomgebied van de Geul gestart. De gemeente Meerssen werkt hierin samen met de andere gemeenten in het gebied, de Provincie Limburg en het Waterschap Limburg. Het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) coördineert het proces en voert onderzoeken naar mogelijke maatregelen uit. Het vinden van de ideale mix met maatregelen is een ingewikkelde puzzel. We betrekken de omgeving zoveel mogelijk hierbij.
Inbreng uit werkateliers
Bewoners van het Geulgebied konden begin dit jaar tijdens werkateliers meedenken over het verminderen van wateroverlast in hun leefomgeving. In totaal zijn er zijn ruim 150 knelpunten en ideeën opgehaald om wateroverlast in het gebied aan te pakken. Dankzij de waardevolle gebiedskennis en ideeën van de deelnemers, hebben we een goed beeld gekregen van de uitdagingen én mogelijke oplossingen. Op de website van WRL kun je lezen welke ideeën en aandachtspunten we hebben opgehaald en wat we hiermee gaan doen.
Online peiling
In het hele gebied zijn meerdere maatregelen nodig die invloed kunnen hebben op de omgeving. Om de juiste keuzes te kunnen maken, is in maart 2025 een peiling gehouden onder bewoners van het Geulgebied. Met deze peiling hebben we input opgehaald over wat bewoners belangrijk vinden. De uitkomsten helpen bij het samenstellen van verschillende varianten (pakketten met maatregelen). De resultaten van de peiling zijn te vinden op de website van WRL.
Onderzoek naar bedijking rond de Geul bij Bunde gestart
Bunde en Geulle waren twee gebieden in de gemeente Meerssen die tijdens de Waterramp in juli 2021 te maken kregen met enorme wateroverlast. Eind februari 2025 startte het onderzoek naar de mogelijkheden van bedijking rond de Geul bij Bunde om toekomstige wateroverlast te beperken. Dit onderzoek is een vervolgstap op de verkenning bij de Geulmonding die in 2024 werd uitgevoerd.
Doel van het onderzoek
Bedijking kan belangrijk zijn voor de bescherming van woningen en andere gebouwen tussen Bunde en Geulle. De maatregel moet niet alleen water weghouden uit kwetsbare gebieden, maar kan ook bijdragen aan een betere afvoer van water via de sifon (Geulduiker) onder het Julianakanaal.
Wat wordt onderzocht?
In het onderzoek wordt gekeken naar:
- Effectiviteit: hoe draagt de bedijking zo effectief mogelijk bij aan waterveiligheid?
- Ruimtelijke inpassing: hoe kan de maatregel zo goed mogelijk in de omgeving worden ingepast?
- Aanvullende maatregelen: zijn er extra ingrepen nodig om negatieve effecten op andere plekken te voorkomen?
Vervolgstappen
De onderzoeksresultaten worden in het najaar van 2025 met de omgeving besproken. Na afronding van het onderzoek beslissen de betrokken bestuurders of deze maatregel al vooruitlopend op het totale maatregelenpakket voor het Geulgebied kan worden uitgevoerd.
Stand van zaken overige maatregelen Geulmonding
Het plan om de inlaat van de sifon beter te laten werken, wordt momenteel voorbereid voor de uitvoeringsfase. Bij het uitwerken van de verbetering van de bestaande houtvang bij de sifon, is gebleken dat een simpele snelle oplossing toch niet mogelijk is. Er wordt daarom verder gezocht hoe de houtvang alsnog meer robuust ingericht kan worden. Meer informatie hierover vind je op www.wachtnietopwater.nl/geulmonding.
---
Resultaten online peiling wateroverlast Geulgebied bekend
De verkenning naar mogelijke en wenselijke maatregelen om wateroverlast aan te pakken in het stroomgebied van Geul, is in volle gang. Om de juiste keuzes te kunnen maken, is van 10 tot 31 maart via een online peiling uitgevraagd wat inwoners belangrijk vinden. Ruim 800 bewoners van het Geulgebied lieten aan de hand van 14 stellingen hun mening weten. De resultaten geven waardevolle inzichten voor de uitwerking van varianten (pakketten met meerdere maatregelen).
De peiling laat zien dat bewoners van het Geulgebied het beschermingsniveau belangrijk vinden, ook als daar ingrijpende maatregelen voor nodig zijn. Zij zijn bereid zijn om offers te brengen als dat de bescherming tegen wateroverlast ten goede komt. De meeste respondenten zijn het ermee eens dat overstromingsrisico's bepalend zijn bij de keuze van locaties voor woningbouw. Ook vinden mensen het acceptabel als er maatregelen in hun buurt uitgevoerd worden om mensen in andere buurten beter te beschermen. Tevens zijn mensen zich bewust zijn dat de overheid niet alle risico's op wateroverlast kan wegnemen en is de bereidheid om zelf ook maatregelen te nemen hoog. De stellingen over kosten en snelheid geven een genuanceerder beeld. 61% van de respondenten vindt dat er altijd gekozen moet worden voor de hoogste bescherming, ongeacht wat dat gaat kosten. 39% vindt van niet. Bij de stelling of het snel realiseren van beschermende maatregelen voorrang heeft boven natuurlijk robuuste maatregelen, is de uitslag ongeveer gelijk verdeeld.
Wat doen we met de inbreng?
Uit de peiling zijn vier maatschappelijke invalshoeken gekomen die gebruikt worden voor de ontwikkeling van varianten. De vier invalshoeken zijn: de mate van veiligheid (tegengaan wateroverlast), de snelheid van realisatie, de impact op de omgeving en de verhouding kosten-baten. De varianten zijn eind dit jaar bekend.
Waar gaat de verkenning over?
In het Geulgebied zijn meerdere maatregelen nodig die samen moeten zorgen voor minder wateroverlast. Het gaat over het gebied bij de Geul van de bron in België tot de monding in de Maas bij Bunde. Ook de zijbeken zoals de Gulp, Eyserbeek en Selzerbeek en het Belgische deel van de Geul horen hierbij. De verkenning bekijkt welke combinaties van maatregelen mogelijk en gewenst zijn. Dit is een ingewikkelde puzzel. Er zullen keuzes moeten worden gemaakt. We kijken niet alleen naar de veiligheid, maar ook naar de kosten en hoe de maatregelen passen in de omgeving. Sommige maatregelen nemen bijvoorbeeld veel ruimte in beslag of veranderen het landschap.
Wie werken aan de verkenning Geulgebied?
De gemeenten Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Maastricht, Meerssen, Simpelveld, Vaals, Valkenburg aan de Geul en Voerendaal, de Provincie Limburg en het Waterschap Limburg werken samen aan deze verkenning. Het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) coördineert het proces en voert de onderzoeken uit. WRL is gestart na de overstromingen in juli 2021.
Wil je de verkenning volgen? Kijk op www.wachtnietopwater.nl/geul of meld je aan voor de nieuwsbrief via www.wachtnietopwater.nl/nieuwsbrief.
---
Grondwater: wie gaat waarover?
De gemeente ontvangt regelmatig meldingen van grondwater / grondwateroverlast. In dit artikel lees je wie over het grondwater gaat en wat je van de gemeente mag verwachten.
Zorgplicht gemeente
De gemeente heeft een zorgplicht rondom grondwater. Deze zorgplicht staat in de wet (artikel 2.16 Omgevingswet) en is uitgewerkt in het Waterprogramma 2023-2027.
Grondwater is niet eenvoudig te sturen. De zorgplicht houdt in dat de gemeente in het openbaar gemeentelijke gebied maatregelen moet treffen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de fysieke leefomgeving zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. De gemeente gaat over bovengrondse gebruiksfuncties en niet over (grotendeels) ondergrondse bouwwerken. Het gaat dus om maatregelen die niet tot de taak van het waterschap, de provincie of het Rijk behoren. Op de site https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/water/waterbeheer-in-nederland lees je meer over hun taken.
De zorgplicht van de gemeente gaat alleen over het openbaar terrein. Maatregelen die wij treffen op openbaar terrein kunnen in bepaalde gevallen problemen op particuliere percelen verhelpen. Maar in andere gevallen zijn maatregelen op openbaar terrein niet afdoende of niet doelmatig om problemen op particuliere percelen te verhelpen. Van de gemeente kan niet worden verwacht dat zij iedere grondwateroverlast voorkomt of verhelpt. In die gevallen is afvoer van grondwater noodzakelijk.
Verantwoordelijkheid woningeigenaren
Het is géén taak van de gemeente om maatregelen te nemen op percelen die in particulier eigendom zijn. Een eigenaar is zelf verantwoordelijk voor de staat waarin zijn percelen en gebouwen verkeren, inclusief de fundering en het - indien gewenst - waterdicht zijn van kelders en kruipruimtes. De eigenaar dient, indien nodig of gewenst, de vereiste waterhuishoudkundige en/of bouwkundige maatregelen te nemen om problemen als gevolg van een bepaalde grondwaterstand te voorkomen of te bestrijden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het waterdicht maken van kelders en kruipruimtes.
Aanpak grondwatervraagstuk
Als de gemeente werkt aan een grondwatervraagstuk wordt per situatie bekeken welke maatregelen het meest doelmatig zijn. Dit houdt in dat gekeken wordt naar de aard, de omvang, de schaal en de duur van te verwachten of ontstane problemen. De gemeente staat aan de lat voor waterhuishoudkundige maatregelen op en in het openbare terrein. Bouwkundige oplossingen zijn de verantwoordelijkheid van de eigenaren van percelen.
Grondwaterstanden
Uit onderzoek is gebleken dat hoge grondewaterstanden in bijvoorbeeld Bunde niet door de werkzaamheden Grensmaas komt. Er is een drainagesysteem dat zijn werk doet. Het veranderen van de grondwaterstand komt door de natte periode de afgelopen tijd. Dit komt door de verandering van het klimaat. Het doorbreken van de wand (Grensmaas) heeft hier geen effect op.
---
Waterprojecten Gemeente Meerssen
Ook de gemeente Meerssen aan diverse projecten om wateroverlast zoveel mogelijk te beperken. Op onze website lees je meer over de waterprojecten die momenteel lopen: Waterbuffer Proost de Beaufortstraat en Blauwe loper en project Maastrichterlaan.
Project buffer Proost de Beaufortstraat en aanleg blauwe loper
Op 6 maart 2025 begonnen we met rioolwerkzaamheden in de Proost de Beaufortstraat/Sint Josephstraat in Meerssen. De contouren van de waterbuffer zijn inmiddels afgegraven. De aansluiting voor de instroom van de blauwe loper (regenwaterleiding) en de uitstroom naar de Geul zijn gemaakt. Daarnaast zijn we gestart met het aanleggen van de gescheiden riolering. Dat betekent dat er een apart riool wordt aangelegd voor de opvang van regenwater. Bij deze werkzaamheden stuitten we op archeologische resten. Na onderzoek blijkt dat dit overblijfselen zijn van funderingen van huizen die daar hebben gestaan. We streven ernaar voor de bouwvak (21 juli) klaar te zijn met de werkzaamheden. Het groen planten we op een later moment aan in het plantseizoen. Voor meer informatie over het project zie de projectpagina.
Project Maastrichterlaan en omgeving
Op 21 oktober 2024 zijn we gestart met rioolwerkzaamheden in de Maastrichterlaan in Bunde. De werkzaamheden voor het aanbrengen van de nieuwe riolering zijn afgerond. Onlangs hebben we ook de laatste hand gelegd aan het asfalt, het maken van de putten, bermen en markeringen. Ook hier planten we op een later moment groen aan (in het plantseizoen). Voor meer informatie over het project zie de projectpagina.
---
Rampbestrijdingsplan Hoogwater
Het Rampbestrijdingsplan Hoogwater Limburg 2023-2026 is een specifiek plan voor de Veiligheidsregio's Limburg-Noord (VRLN) en Zuid-Limburg (VRZL) voor de hoogwaterproblematiek rondom de Maas, beken en zijrivieren. Dit Rampbestrijdingsplan is opgesteld om de gevolgen van hoogwater in Limburg zoveel mogelijk te beperken en te bestrijden. Je vindt het Rampbestrijdingsplan Hoogwater Limburg op www.overheid.nl.
In het geval van hoogwatersituaties heeft de gemeente ook eigen taken en verantwoordelijkheden. Het gemeentelijke crisisteam onderneemt (conform het rampbestrijdingsplan) diverse acties, zoals bijvoorbeeld het regelen van zandzakken en hekken, het afsluiten van wegen, het regelen en bemensen van opvanglocaties etc.
Voorbereiden op hoogwater
Wil je weten hoe je je het beste op hoogwater kunt voorbereiden en wat je wel of juist niet moet doen in zo'n situatie? Kijk dan eens op www.wachtnietopwater.nl. Op deze website vind je tips over de maatregelen die je kunt nemen om wateroverlast zoveel mogelijk te voorkomen.
Je kunt ook checken of jouw (woon)omgeving kan overstromen? Voer daarvoor je postcode in op www.overstroomik.nl. Daar lees je ook wat je kunt doen: evacueren of schuilen op een droge plek in huis of in de buurt.
Waar vind ik informatie bij hoogwatersituaties?
Volg bij hoogwatersituaties altijd de actuele informatie op de website van de Veiligheidsregio en deze gemeentelijke website.
Meer informatie vind je ook op:
- de website van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg: https://zuidlimburgveilig.nl/hoogwater
- Of op de wateroverlastpagina op www.meerssen.nl
Actuele waterstanden vind je op:
---
Ronde tafelbijeenkomst Waterschap Limburg
Op dinsdag 1 april vond in de Stip in Meerssen een zogenoemde Rondetafelbijeenkomst plaats waarbij een afvaardiging van het algemeen bestuur van Waterschap Limburg werd bijgepraat over de voortgang van de maatregelen om wateroverlast in de Geulmonding te voorkomen.
Per eiland, oftewel 'tafel' werd twintig minuten lang over een bepaald aspect van de problematiek in de gemeente Meerssen gesproken, waarbij vertegenwoordigers en bestuursleden van Water-Stop.nu hun visie op de problematiek kenbaar konden maken. Deskundigen van het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL), Rijkwaterstaat en betrokken gemeenten stonden paraat om desgewenst een toelichting te geven. Op die manier werd snel duidelijk welke gevoelens er leven bij de bewoners van het gebied.
Het ging onder meer over de rol en verantwoordelijkheden van Waterschap Limburg. Ook de communicatie over de verschillende werkzaamheden in het gebied, verdient extra aandacht. Een ander aspect dat besproken werd, is de besluitvorming over de zogenoemde no-regretmaatregelen. Dat zijn maatregelen die altijd voordelig zijn, ongeacht hoe de toekomst eruitziet. Water-Stop.nu vindt het belangrijk dat ze mee mogen kijken en gehoord worden voordat het algemeen bestuur hier uiteindelijk een besluit over neemt. Daarnaast bleek dat er behoefte is aan een crisis-oefening rond wateroverlast, waarbij bewoners en instanties als het waterschap betrokken zijn. Afgesproken is, dat dit laatste met de Veiligheidsregio Zuid-Limburg besproken wordt.
De bijeenkomst bood een waardevol platform voor open dialoog tussen inwoners, belangenorganisaties en betrokken overheden over de aanpak van wateroverlast in de Geulmonding. De uitwisseling van inzichten en zorgen heeft bijgedragen aan een beter begrip van de verschillende perspectieven en benadrukt het belang van duidelijke communicatie, gezamenlijke besluitvorming en voorbereiding op crisissituaties. De gemaakte afspraken vormen een belangrijke stap richting een bredere samenwerking en een toekomstbestendige waterveiligheid in de regio.
---
Uitvoering waterbuffers Meerssen
In opdracht van Waterschap Limburg voert aannemer Ploegam werkzaamheden uit voor het project Meerssen fase 2. Hiermee verbeteren we de waterbuffering in Meerssen en verminderen we de kans op wateroverlast.
Tijdens de uitvoering worden verschillende maatregelen genomen om water beter vast te houden en gecontroleerd af te voeren. Dit gebeurt op meerdere locaties. Zo zijn we aan de slag bij Wijngaardsberg, waar we een buffer gaan realiseren. Hiervoor voeren we grond aan vanuit de Danielssteeg en leggen we een nieuwe bufferdam aan. In deze dam plaatsen we een duiker waardoor de buffer kan leeglopen. Met deze maatregelen zorgen we ervoor dat water langer wordt vastgehouden en versterken we de natuurlijke waterhuishouding in het gebied.
Meer weten over de werkzaamheden per locatie? Lees hier verder.
Meer informatie en contact
Voor actuele updates en meer informatie kunt u terecht deze pagina: www.waterschaplimburg.nl/meerssen
---
Samen worden we waterweerbaar
Alle bovengenoemde inspanningen dragen bij aan het verkleinen van de kans op wateroverlast. Toch is wateroverlast nooit helemaal te voorkomen. Zelf kun je ook verschillende dingen doen om je voor te bereiden. Kijk op www.wachtnietopwater.nl voor praktische tips en informatie. Over wat je voor, tijdens en na wateroverlast kunt doen om schade te verminderen. Zo worden we samen waterweerbaar.