Artikel Kunstfietsroute Bunde
Beeldenroute door Bunde en kunstwerken Rothem
- Sint Agnesplein, voor de kerk - 'Sint Agnes met lam' van Rob Stultiëns (Maastricht, 1922 – Bunde, 2002). Beeld uit 1961 in grès (hard gebakken klei). Agnes was een martelares van de vroege Christelijke kerk (derde eeuw na Christus). De naam Agnes betekent lam, daardoor wordt ze vaak met een lam afgebeeld. Het feit dat St. Agnes hier heel anders afgebeeld is dan in de historische traditie (vergelijk dit beeld met het Agnesbeeld in de kerk) en horizontaal ligt, zorgde voor enige discussie in het bisdom. De bisschoppelijke bouwcommissie vroeg zich in 1961 af 'of dit nog een religieuze voorstelling was'. Uiteindelijk werd na een pleidooi voor het beeld van o.a. Daan Wildschut en pater Rats akkoord gegaan met plaatsing van het beeld. Voor dit beeld zou Stultiëns zich hebben laten inspireren door de beelden van de Engelse beeldhouwer Henry Moore. Rob Stultiëns maakte sculpturen, tekeningen en reliëfs. Hij werkte in klei, steen en metaal, maar ook met moderne materialen zoals plexiglas en plastics. Hij werkte lange tijd in Bunde, samen met zijn vrouw, kunstenares Marijke Stultiëns-Thunissen (Princenhage, 1927), die nog steeds actief is en in 2013 door de Gemeente Meerssen werd geëerd met de Marsna Erepenning. Vlak voor Agnes met lam staat een beeld van een haverzak op een zuil, symbool van de Bundese carnaval. Aangeboden door de gezamenlijke carnavalsverenigingen en gemaakt door Eliane van Oijen (woont en werkt in Stokkem-Dilsen)
- Sint Agnesplein - De Sint Agneskerk dateert uit 1959 (architecten Fanschamps en Van der Pluym) en is geïnspireerd door de Franse Art Sacré beweging. De bronzen handvaten aan de deur stellen twee apocalyptische ruiters (1980) voor en zijn gemaakt door Fons Bemelmans (Maastricht, 1938, woont en werkt in Eijsden). De kerk bevat een aantal kunstwerken die de moeite waard zijn. De ramen (glas in beton) zijn van Daan Wildschut (Grave, 1913 – Bunde, 1995). Voor de wereldtentoonstelling Expo 1958 maakte hij de wat abstractere ramen aan de linkerzijde (staande met de rug naar de ingang), van de muur tegenover de ingang tot aan de doopkapel. Later heeft hij daar aan toegevoegd de Ark van Noach (bij de doopkapel) en de ramen in de tegenoverliggende wand: de verdrijving uit het paradijs en de wederopstanding van Christus. Het doopvont is werk van Rob Stultiëns. Het ranke bronzen kruisbeeld 'Corpus Christi' is van Willy Vossen (Meerssen, 1934). Dit beeld dateert van 2000. Het ontwerp van het ranke beeld was ontleend aan de tekst "Christus is kruis geworden". Het bronzen beeld is namelijk even smal als het houten kruis zelf. Dit symboliseert de verbondenheid van Christus met het kruis.
- Maastrichterlaan en Papenweg - 'Schakoe' van Godfried Pieters (Bunde, 1936, woont en werkt in Geulle). De naam van de sculptuur is een samentrekking van de woorden schaap en koe. De werken in steen van Pieters tonen gestileerde vormen (vooral torso's en dieren). Het werk in metaal en brons (o.a. te zien in Kerkrade, Rolduc) is vaak naturalistisch. Godfried Pieters maakt naast beelden ook schilderijen en grafiek.
- Heiligenbergstraat - tegenover ingang van de Auw Kerk - sculptuur van Ansgar Nierhoff (Duitsland, 1941 – 2010). Dit is een restant van Marsna 87, het internationaal symposium voor beeldhouwkunst dat in 1987 plaatsvond in Meerssen. Op een rij even hoge mergelblokken (nu nog te zien als de rij stenen rechts) met afgeplatte bovenkant lag een ijzeren plaat. De rij links bestond uit mergelblokken met een afgeschuinde zijde, waar een ijzeren plaat tegen aan leunde. De blokken zijn nu sterk verschillend van vorm en omvang. De twee ijzeren platen zijn er nog. Ansgar Nierhoff was in Duitsland een vooraanstaand beeldhouwer, werkte als hoogleraar aan de Johannes Gutenberg-Universiteit in Mainz en was betrokken bij de oprichting van het Holocaustmonument in Berlijn. Nierhoff werkte veel met herhalende patronen/vormen. Dat is terug te zien in het werk hier in Bunde.
- Heiligenbergstraat, opzij van de Auw Kerk - Hier staat een beeld met de titel 'Herinnering aan de oude kerk'. Dit is gemaakt in 2006 door verschillende kunstenaars, die samenwerken in de Stichting Beeldende Kunstenaars Bunde, die jaarlijks een expositie in de Auw Kerk organiseert. Links naast de voorzijde van de kerk bevindt zich een bord met toelichting.
- Steinstraat: 'Vogelcompositie' van Egidius Knops (Simpelveld, 1945). Een sculptuur van roestvrij staal, geplaatst in 1994 die een opvliegende vogel verbeeldt. Egidius Knops woont en werkt al lange tijd in Berlijn en Potsdam en heeft vooral in Duitsland (maar ook in ons land) vele monumentale werken in de openbare ruimte gerealiseerd.
- Woonbegeleidingscentrum Aan de Pas (voorheen Geuloord), Pasweg 9: glassculptuur 'Respirare' van Peter Bremers (Maastricht, 1957). Geplaatst bij opening van de nieuwbouw van Aan de Pas. Glas is de basis van het werk van Peter Bremers. Hier zijn er de contouren mee aangegeven van een mens, de lucht waait er doorheen (respirare betekent ademhalen).
- Kloosterweg, hoek Koningin Julianastraat: 'Tekeningen in de ruimte' van Rob Stultiëns. Deze objecten zijn van ijzer, in de kleuren rood en zwart en zijn geplaatst in 1999. Half abstract, met figuratieve elementen.
- Rotonde Fregatweg / Meerssenhovenweg: 'Aigle' van Maarten Vaessen (Heythuysen, 1969, woont en werkt in Kessenich). Het kunstwerk verbeeldt een overvliegende adelaar, hooggeplaatst op een boogconstructie. Achterliggende gedachte van het kunstwerk is dat Meerssen vanuit de lucht bezien pas echt tot leven komt. Het beeld is gemaakt van ijzer en hier geplaatst in 2018.
- Kersenlaan. Drie beelden op een rij, van voor naar achter: 'Kiemvorm' van Henk van Straaten (1935, woonde in Geulle, woonde en werkte later in Frankrijk onder de naam Henri Marchon), 'Vogel' en 'Abstract naakt' van Godfried Pieters.
- Wilgenstraat, hoek Papenweg. 'Energie' van Piet Killaars (Tegelen, 1922 – Maastricht, 2015). Energie is een van de thema's waar Killaars mee werkte (naast wording, golven en lopende vormen). Killaars begon in de keramische industrie, kreeg in de jaren veertig les in beeldhouwen, o.a. van Charles Vos en maakte na de oorlog veel grote werken in abstracte stijl. In veel steden is werk van Killaars te zien, in Maastricht o.a. de vijf verticale elementen voor het MECC.
- Mgr. Theunissenplantsoen. 'Zonnestier' van Wim Steins (Kerkrade, 1953). De stier is een vast onderwerp in het werk van Wim Steins. Een paar honderd stieren heeft hij inmiddels uit het brons geschapen en van Knokke tot Singapore tentoongesteld en verkocht.
- Rochusstraat, bij ingang parkeerplaats supermarkt. 'Ovalen vormen' van Godfried Pieters. Twee grote stenen, de een leunt op de ander, van beide is een kleiner deel ruw en een groter deel glad.
- Hoek Trichterstraat / Sint Rochusstraat. 'Meerpaal met een meeuw'. Dit was een onderdeel van de Nederlandse inzending aan de wereldtentoonstelling (Expo 58) van 1958 in Brussel (o.a. bekend van het Atomium). Het getal op de paal verwijst naar het jaar van de expo. Deze meerpaal stond in Brussel in een soort binnenzee met kunstmatige golfslag (!) ter zijde van het Nederlandse paviljoen, waar ook nog een vuurtoren prijkte. Nederland profileerde zich (binnen het centrale thema 'mens en techniek') op de relatie mens en water, een keuze die samenhing met de Nederlandse traditie op het gebied van waterbouw en dan vooral de inpolderingen in de voormalige Zuiderzee en de aanvang van de Deltawerken. Hoe deze paal in Bunde is beland? De in Bunde woonachtige kunstenaar Daan Wildschut maakte ramen voor een van de Nederlandse paviljoens en burgemeester Van de Ven kwam via deze connectie al vroeg op de Expo, toen deze nog in opbouw was. Hier kreeg hij te horen dat de Nederlandse organisatie ook belast was met het vinden van een nieuwe bestemming voor de gebouwen, na afloop van de Expo. Van de Ven besloot toen om het agrarisch paviljoen (ontwerp van architect J. Boks, Rotterdam, 1904 – 1986) aan te kopen en in Bunde te laten plaatsen als nieuw gemeenschapshuis. De behoefte hieraan was groot omdat de firma Philips een bestaande en door veel verenigingen gebruikte zaal als productielocatie had gehuurd. De Stichting Wereldtentoonstelling Brussel 1958, Afdeling Nederland was blij met dit initiatief en gaf na aankoop deze meerpaal er als een presentje bij. Let wel, een afbeelding van deze meerpaal was het officiële logo van de stichting en de Nederlandse inzending. Overigens is achter de meerpaal nog steeds het bewuste paviljoen te zien: het herbergt nu een supermarkt. De ramen die Daan Wildschut maakte zijn ook teruggekomen naar Bunde en komen we tegen in de Sint Agneskerk.
Beelden in de kern Rothem (niet afgebeeld op plattegrond)
- Rotonde Maastrichterweg / Klinkenberg / Ambyerweg: Fontein van Willy Smeets (Meerssen, 1941), een opvallende constructie van roestvrij staal, steen en beton (bijna 5 meter hoog en 8 meter breed), waaruit water in een bassin sijpelt. Een duidelijke markering op een van de rotondes die toegang geeft tot de gemeente Meerssen.
- Klinkenberg, tegenover Kerkweg. 'Twee kolommen' van Huub Bruls (Schinnen, 1948). Bruls studeerde aan de kunstacademie in Maastricht, hij werkt veel met staal in combinatie met beton. Dit beeld dateert uit 2002. Het is één van de meer abstracte beelden in deze route.
- Kerkweg, aan de ingang van de Heilig Hart kerk. 'De heilige Theresia van Lisieux' van Mari Andriessen (Haarlem, 1897 – Haarlem, 1979). Theresia was een Franse non, jong overleden, die bekend is geworden om haar autobiografie 'Het verhaal van een ziel', waarin ze getuigt van haar geloof en verbondenheid met Jezus. Dit boek was erg populair en is in vele talen vertaald. In 1925 is ze heilig verklaard. De maker van het beeld, Mari Andriessen, was één van de meest gelauwerde beeldhouwers van de vorige eeuw. Hij is bekend van vele oorlogsmonumenten, o.a. de dokwerker in Amsterdam. Ook het beeld van Cornelis Lely op de Afsluitdijk en het beeld van koningin Wilhelmina in Utrecht zijn door hem gemaakt. Dit beeld van de heilige Theresia dateert van 1933. Tot ongeveer 1935 maakte Andriessen vooral kunst in opdracht van de R.K. kerk. Zijn landelijke bekendheid dankt hij vooral aan de beelden die na WO II ontstonden. De Heilig Hart van Jezuskerk zelf is ontworpen door de architect Jos Wielders (Sittard, 1883 – 1949), met invloeden uit de Amsterdamse school. De kerk dateert uit 1929 en is een erkend rijksmonument.