Nieuwsbericht Regionale Energie Strategie: wat ging vooraf?
Op 17 juni 2021 nam de gemeenteraad een besluit over de inbreng van de gemeente Meerssen (deelregio Maastricht-Heuvelland) voor de Regionale Energie Strategie Zuid-Limburg. Doel: grootschalig opwekken van duurzame energie als onderdeel van het Nationale Klimaatakkoord. Omdat de energietransitie gevolgen heeft voor de leefomgeving, heeft het gemeentebestuur de concept-RES ZL gepresenteerd aan inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties en ze opgeroepen om de ideeën te delen over de manier waarop de gemeente haar energiebijdrage kan leveren. Hiervoor hebben ze deelgenomen aan een maatschappelijke consultatieronde (o.a. online-enquête en online-meedenkbijeenkomsten).
Meedenkresultaten
Uit de reacties bleek, dat een aantal onderwerpen telkens terugkeerde, namelijk de voorkeur voor het opwekken van zonne-energie op daken, de zorg over de aantasting van de natuur door bijvoorbeeld de aanleg van zonneparken en de vraag waarom de ontwikkelingen van nieuwe technologie (o.a. kernenergie en waterstof) niet worden afgewacht. De reacties werden binnen het gemeentebestuur en met de regionale partners besproken. De inbreng heeft mede geleid tot de RES Zuid-Limburg 1.0, die op 17 juni 2021 ter vaststelling werd aangeboden aan de gemeenteraad. Desondanks zijn er in de toekomst andere keuzes mogelijk. De RES ZL 1.0 moet namelijk om de twee jaar worden herzien, omdat technologische ontwikkelingen snel gaan en er dan wellicht weer andere mogelijkheden zijn. Na de RES ZL 1.0 komt er dus een RES ZL 2.0, en RES ZL 3.0 en ga zo maar door.
Wat wordt de energiestrategie?
In Zuid-Limburg streven we naar maatregelen die noodzakelijk zijn, maar ook haalbaar en betaalbaar. De gemeenten vervullen hun voorbeeldrol op het gebied van verduurzaming en energiebesparing. Zo faciliteren we bijvoorbeeld elektrisch rijden door de benodigde laadpalen te plannen. In het voorgestelde bod voor de RES ZL 1.0 werd voor het grootschalig opwekken van duurzame energie uitgegaan van zonne-energie op daken en vrije ruimtes binnen de bebouwde omgeving, zoals parkeerplaatsen en braakliggende grond.
Er waren op dat moment geen concrete plannen voor zonne-energie op landbouwgrond of voor windenergie. Dit met uitzondering van de aanleg van zonneweides in het Lanakerveld en op de Belvédèreberg in Maastricht. In regionaal verband is destijds besloten om eerst te onderzoeken hoe de energieopwekking door middel van wind en zon in het landschap kon worden ingepast zonder inbreuk te doen op de kwaliteiten (in het bijzonder het Nationaal Landschap Zuid-Limburg). Dit onderzoek werd uitgevoerd als voorbereiding op de RES ZL 2.0 (2023). Dan wordt ook bekeken op welke manier duurzaam opwekken van energie in onbebouwde gebieden in de nieuwe RES mogelijk is.
Grootschalig opwekken van windenergie is in de gemeente Meerssen door de nabijheid van Maastricht Aachen Airport niet mogelijk. Met het bod voor de RES ZL 1.0 kreeg de gemeenteraad een afwegingskader voorgelegd, waardoor het mogelijk werd om onder strenge voorwaarden zonneparken toe te staan. Voorwaarden waren bijvoorbeeld dat deze een grote meerwaarde moesten hebben en de landschappelijke kwaliteiten voldoende worden gewaarborgd.
Van strategie naar praktijk
De uitwerking van de Regionale Energiestrategie Zuid-Limburg vond plaats in diverse uitvoeringsprogramma's die volgden op de vaststelling van de RES ZL 1.0. Hierin werden de ambities van Energieregio Zuid-Limburg per gemeente vertaald naar concrete acties en projecten. Maar energie die we niet verbruiken, hoeven we ook niet op te wekken. Daarom is het belangrijk dat wij ons allemaal van ons energie- en warmtegebruik bewust zijn. Samen met Stichting Duurzaam Meerssen en EMEC werkt de gemeente Meerssen aan energiebesparing en het stimuleren van zonne-energie bij bedrijven. Voorbeelden van projecten voor particulieren zijn de inzet van energiecoaches (advies), PlusJeHuis en Dubbel Duurzaam (besparing).
